Oostrem begeleidt volwassenen met een verstandelijke, een motorische of een meervoudige beperking. Deze personen kunnen bijkomende problemen (vb. sociaal-emotioneel, sensorisch, medisch…) vertonen. Zij kunnen begeleid worden voor zover de hulpverlening die voor deze complexe problemen vereist is, kadert in het bestaande zorgaanbod.
Oostrem begeleidt volwassenen met een verstandelijke, een motorische of een meervoudige beperking. Deze personen kunnen bijkomende problemen (vb. sociaal-emotioneel, sensorisch, medisch…) vertonen. Zij kunnen begeleid worden voor zover de hulpverlening die voor deze complexe problemen vereist is, kadert in het bestaande zorgaanbod.
Binnen deze doelgroepen heeft Oostrem aandacht voor de meest zorgbehoevenden. Oostrem wil aan deze personen dagbesteding en indien gewenst ook woongelegenheid bieden. Dit betekent op het gebied van dagbesteding het aanbieden van opvang en sfeerbegeleiding, arbeids-, bezigheids- of ervaringsgerichte activiteiten.
Op het gebied van wonen betekent dit dat Oostrem een integrale woonvoorziening is, waar gespecialiseerde begeleiding geboden wordt in een aangepaste infrastructuur.
De voortdurende veranderende noden van personen die tot de doelgroepen van Oostrem behoren en de evolutie naar een erg gedifferentieerd hulpverleningsaanbod (zorg op maat) zullen Oostrem confronteren met nieuwe vragen.
In deze context heeft Oostrem als opdracht :
1. Het continu aanpassen van het hulpverleningsaanbod aan de noden van de huidige populatie.
2. Het uitbouwen van ondersteuning voor mensen die tot de doelgroepen van Oostrem behoren en die nu in de regio geen aangepast hulpverleningsaanbod vinden.
Bij het overwegen van nieuwe initiatieven zal met volgende elementen moeten rekening gehouden worden:
Klemtonen in de werking
De klemtoon voor de bewoners van het nursingtehuis ligt op ‘een thuis bieden’. Dit wil zeggen een plaats waar men zich goed voelt, een eigen plek heeft (zowel ruimtelijk als psychologisch), zich veilig en geborgen weet, bezoek kan ontvangen,… Er wordt rekening gehouden met de sociale netwerken waar de bewoners deel van uitmaken of zullen, kunnen en/of willen uitmaken.
Het dagcentrum biedt een aangepast, individueel weekprogramma aan. In en naast dit programma wordt er aandacht besteed aan het zich goed voelen en aan het goed functioneren van de dagcentrumgebruikers. Oostrem werkt gezinsondersteunend (bijvoorbeeld op vlak van administratie, conflicten, kortopvang,…), zowel in het home als het dagcentrum.
Met onze dienstverlening willen we verschillende objectieven nastreven. Klemtonen kunnen verschillen naar gelang de doelgroep en de werkvorm.
Het realiseren van de vooropgestelde objectieven lukt enkel als alle personeelsleden zich hier op een positieve en constructieve manier mee voor inzetten. Door een taak op te nemen in de voorziening, verbindt men zich ertoe om te handelen volgens de missie, visie, en objectieven van Oostrem.
De objectieven zijn:
Eigenheid
De gebruiker krijgt de zorg die past bij zijn persoon. Hij wordt als individu erkend. Dit impliceert van alle betrokkenen een actief zoekproces naar wie de gebruiker is en wat hij nodig heeft. De begeleiding moet afgestemd zijn op de individuele behoeften en mogelijkheden van de persoon.
Betrokkenheid
De gebruiker wordt betrokken bij de zorgverlening en bij de gang van zaken in Oostrem. Het verstrekken van relevante informatie aan de gebruikers is vanzelfsprekend. Ook werken we aan een goede communicatie, gericht op het maken van onderlinge afspraken.
Inspraak
Inspraak is een belangrijk begrip in onze werking, en dat gaat van heel kleine tot grote thema’s. De mensen die we begeleiden worden zoveel mogelijk gestimuleerd om zelf keuzes te maken en om op een goede manier om te gaan met de consequenties van hun keuzes. Op die manier krijgen ze meer greep op hun eigen leven. Wanneer we om de ene of andere reden niet kunnen ingaan op de wens of voorkeur van een bewoner of dagcentrumgebruiker, wordt dat met hem of haar besproken.
Bij sommige mensen werken we met open vragen, bij anderen wordt het aantal antwoordalternatieven beperkt. We merken dat iedereen op de ene of andere manier een keuze kan kenbaar maken. Tonen of je iets wel of niet leuk vindt, is immers ook belangrijke informatie voor de begeleid(st)ers.
Respect
De ‘volwassen benadering’ van dagcentrumgebruikers en bewoners neemt in Oostrem een belangrijke plaats in. Het zijn allemaal volwassenen met heel wat levenservaring, die recht hebben op een volwassen benadering, op privacy, op een respectvolle omgang. In de omgang met de mensen die we begeleiden houden we zoveel mogelijk rekening met hun levensverhaal, hun perspectieven en toekomstverwachtingen. We geven informatie die hen aanbelangt rechtstreeks door, en we praten niet over iemand wanneer er andere bewoners of dagcentrumgebruikers bij zijn.
Bescherming tegen agressie
We streven binnen Oostrem naar een veilig basisklimaat voor onze gebruikers en het personeel.
Omgang
In het samenzijn bouwt de begeleider een relatie op met de gebruiker, gekenmerkt door een grondhouding van betrokkenheid, vertrouwen en respect. Alhoewel zowel het wonen als de activiteiten in groep gebeuren, proberen we toch zoveel mogelijk individuele accenten te leggen. Dit betekent telkens opnieuw dat er gezocht moet worden naar een evenwicht tussen de groepsbelangen en het recht van iedereen om zoveel mogelijk als individu aan bod te komen. Wanneer er conflicten ontstaan tussen individuele en groepsbelangen, treden de begeleiders bemiddelend op.
Onafhankelijkheid en ondersteuning
Activiteiten en (deel)handelingen waartoe de gebruiker zelf in staat is, worden door hemzelf uitgevoerd. De begeleiders stimuleren hem hiertoe. Er is een ondersteuning enkel daar waar het nodig blijkt te zijn.
Structuur en flexibiliteit
Structuur heeft zowel een ruimtelijke, een sociale als een tijdscomponent. De mate waarin structuur wordt geboden, is afgestemd op de eigenheid van de gebruiker en op de context.
Planmatig of methodisch handelen
Om onze visie en objectieven in praktijk om te zetten, gaan we planmatig en methodisch te werk, bijvoorbeeld door het gebruik van individuele begeleidingsplannen. Hierin staan per persoon de doelstellingen op lange en/of korte termijn beschreven, en er wordt op regelmatige basis geëvalueerd en bijgestuurd. De uitvoering gebeurt op een weldoordachte manier, en daardoor kan het handelen steeds verantwoord worden.
Integratie
We nemen deel aan het maatschappelijk leven en komen zo in contact met verschillende mensen. We houden rekening met wat we in Oostrem kunnen en willen aanbieden, en aangelegenheden waarvoor we een beroep doen op externe personen of diensten. Via allerlei samenwerkingsverbanden kunnen de bewoners en dagcentrumgebruikers kennismaken met mensen uit andere voorzieningen. Ook op deze manier breiden de contactmogelijkheden uit. Als begeleider zetten we mee stappen in dit integratieproces en proberen we weerstanden weg te werken. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, bijvoorbeeld door het organiseren van sociale vaardigheidstraining of door het pleiten voor een grotere toegankelijkheid van gebouwen.
Perspectief
Er worden toekomstperspectieven op korte en/of lange termijn voor en met de gebruiker gezocht en geformuleerd. De begeleiders stimuleren de gebruiker tot en begeleiden hen in het maken van toekomstplannen op diverse domeinen. Er wordt rekening gehouden met de toekomstplannen.
Participatie van belangrijke derden
Er is informatie-uitwisseling en overleg met belangrijke derden over de zorg- en dienstverlening aan de gebruiker. In de begeleiding die wij bieden staat de dagcentrumgebruiker of bewoner in kwestie centraal, maar we vinden het belangrijk om ook het ‘systeem’ een plaats te geven. De thuissituatie vormt een belangrijk sociaal netwerk voor het merendeel van de bewoners en dagcentrumgebruikers. Elk gezin en elke familie heeft een eigen manier van omgaan met elkaar en met emoties, en in Oostrem hebben we respect voor elk van die manieren. In geval van een conflict, gaan we een open dialoog aan met alle betrokkenen.
Het allereerste dagcentrum van Vlaanderen
Op 22 juli 1966 werd de vzw Home voor Gehandicapten opgericht. De vereniging had als doel in te staan voor de opvang van volwassenen met ernstig verstandelijke of meervoudige beperkingen. Het ging om personen die niet langer school konden lopen en die ook niet in een Beschutte Werkplaats konden tewerkgesteld worden.
In september 1967 opende het allereerste dagcentrum van Vlaanderen zijn deuren in een huis van Windekind in de Schapenstraat, Leuven. Ouders legden geld samen om alle onkosten te dekken en namen een kinderverzorgster aan voor de dagelijkse ondersteuning. Een subsidiërend kader bestond nog niet. Vijf tot acht mannen en vrouwen met een meervoudige beperking werden tijdens de schooldagen opgevangen. De erkenning als dagcentrum en de daarmee gepaard gaande subsidies kwamen er vanaf 1 juni 1974. Gestaag groeide het dagcentrum verder uit en werd het respectievelijk erkend voor het opnemen van 12 (april 1978), 15 (januari 1983) en 20 volwassenen (januari 1985).
Groeiende vraag naar continue opvang
Vrij snel werd vastgesteld dat de groeiende vraag bij de ouder wordende ouders naar continue opvang de oprichting van een nursinghome onvermijdelijk maakte. Op 5 maart 1979 verkreeg de vzw het principieel akkoord tot subsidiëring van een nieuwbouw. Begin 1984 startte de bouw en vanaf september 1986 werd het daggedeelte van Oostrem, zoals de nieuwe voorziening genoemd werd, geopend. Dit dagcentrum werd erkend voor 15 plaatsen. De dagcentrumbezoekers verliepen de huizen in de Schapenstraat Leuven en trokken naar de Bijlokstraat te Herent. Op 1 april 1987 opende ook het nursinghome voor 15 bewoners zijn deuren.
Op 1 september 1989 werd een eerste noodzakelijke uitbreiding van het dagcentrum met 10 plaatsen gerealiseerd. Dit dagcentrum werd erkend op 1 februari 1990. Het is ondergebracht in de gewezen school SKLO, Baron Descampslaan 105, Wijgmaal.
Vanaf 1 januari 1996 werd het nursinghome uitgebreid met 12 plaatsen, waarvan 2 plaatsen voorbehouden werden voor kortopvang. Deze afdeling bevindt zich op de Aarschotsesteenweg 532, Wilsele.
Op 21 mei 2001 opende een nieuwe afdeling van het dagcentrum in de Sint Benedictushoeve, Benedictusstraat 11, Herent. Oostrem bracht er de semi-industriële werkplaats, Dé Werkplaats, onder. Dé Werkplaats biedt handmatige activiteiten aan zonder productiedruk op te leggen.
Van MAGDA naar WERKBURO Leuven
Op 1 december 2001 startte de dienst Begeleid Werken op. Personen die niet, nog niet of nooit in staat zullen zijn om betaald werk uit te voeren, worden toegeleid naar een onbezoldigde activiteit in het normale economische circuit. Deze dienst kreeg de naam MAGDA Leuven en werd aanvankelijk gehuisvest in de Kapucijnenvoer 10, Leuven. MAGDA staat voor Maatschappelijk Gewaardeerde Dagbesteding. MAGDA Leuven werd het WERKBURO Leuven en verhuisde naar het BC10, Bedrijvencentrum 10, Interleuvenlaan 10, Heverlee.
Het Werkburo groeide uit tot het Werkburo Vlaanderen en Brussel. In alle provincies vormden verschillende organisaties, die de goede praktijk van Begeleid Werken belichamen één grote partnerorganisatie, met nagenoeg 100 jobcoaches die meer dan 2000 begeleidwerkers oriënteren naar meer dan 2000 bedrijven, vzw’s en openbare diensten. Daarmee is het Werkburo het grootste arbeidszorgproject van Vlaanderen.
Nieuwe woonhuizen en dagbesteding
Op 1 januari 2013 opende de verzorgingsafdeling De Wilg in de Oostremstraat 26, Herent. Hier wonen 13 volwassenen met een niet-aangeboren hersenletsel of met multiple sclerose. Daarnaast komen er ook nog een aantal gebruikers in dagopvang. Vooraleer deze nieuwbouw opende, werden kandidaat-bewoners opgevangen en begeleid in huurhuizen in Holsbeek en Herent.
Nadien volgde de realisatie van Be-Home, Terwilgenstraat 29, Wespelaar. Na de opening van de nieuwbouw De Wilg, op 1 januari 2013, kwam de huurwoning op de Rijweg in Herent vrij. Er waren enkele dagcentrumgebruikers die dringend woonbegeleiding nodig hadden en dus namen wij dit huis opnieuw in gebruik voor drie bewoners, vanaf 2 september 2013. Aanvankelijk konden wij enkel opvang bieden op weekdagen, maar was er de geruststelling dat deze drie bewoners in Oostrem terechtkonden en dat zij definitief van woonbegeleiding konden genieten. In september 2014 verhuisden deze bewoners naar een huurhuis in de Karrestraat te Herent om vanaf eind augustus 2015 hun definitieve intrek te nemen in een aangepast woonhuis in Wespelaar. Hier verblijven 7 bewoners.
In 2017 opende het dagcentrum Dé Hoeve in de Benedictushoeve. Deze uitbreiding laat toe om nieuwe dagcentrumgebruikers aan te trekken.
Op 29 mei 2017 realiseerden wij een nieuwbouw voor 8 volwassenen met diep verstandelijke beperkingen. Op onze site op de Aarschotsesteenweg 532 Wilsele stond al jaren een huis leeg dat wij met de nodige subsidies wilden ombouwen tot een nieuwe thuis. Subsidies bleven echter uit en daarom besloot de vzw om dit huis met eigen middelen te verbouwen.
In datzelfde jaar ging het hele erkenningensysteem op de schop en kregen gebruikers een persoonsvolgend budget waarmee zij vraaggericht (lees behoeftegericht) zorg en ondersteuning kunnen inkopen.
Kwalitatief Toekomstgericht Innovatief Ondernemen
Organisaties, gespreid over heel Vlaanderen, die jarenlang pionierden in de zorg, richtten de coöperatie KWAITO (Kwalitatief Toekomstgericht Innovatief Ondernemen) op. Oostrem maakt deel uit van deze coöperatie. Kwaito presenteert zich als een partnerorganisatie die mee beleid wil maken, vanuit kernprincipes zoals solidariteit, duurzaamheid, co-creatie, relationele autonomie en gedeelde regie.
Een para-agraisch atelier en aangepaste sociale huisvesting
Op 8 november 2021 startte een nieuw woonproject in de verkaveling Het Molenveld Herent. De gemeente en Volkswoningbouw Herent voorzien hier in aangepaste sociale huisvesting voor personen met een beperking met een permanente ondersteuningsnood. Voor deze ondersteuning staan zowel vzw Oostrem als vzw Zavelhuis.
Quasi gelijktijdig werd het gelijkvloerse rechtergedeelte van de Benedictushoeve omgebouwd tot een para-agrarisch atelier. Hier worden groenten en verwerkt. Daarnaast laat deze ruimte toe om andere groepen te ontvangen waarvoor de deelnemers van Oostrem de catering verzorgen.
Het verhaal van Oostrem blijft duren
Met meer dan 15 000 personen met een beperking, die wachten op een budget en op aangepaste ondersteuning, kan Oostrem niet anders dan blijven ondernemen.
Begin oktober 2022 startte de bouw van een nieuw aangepast woonhuis, het Coxhuis, voor acht vaste bewoners en één logee. Dit gebouw wordt gerealiseerd op de Tildonksesteenweg 166, Herent.
Samen met De Wissel, De Wingerd, Zorg Leuven en het Miss Myagifonds engageert Oostrem zich om in Kessel-Lo een buurt te creëren met een hoge hospiscore, een buurt die in staat is om kwetsbaarheden lokaal het hoofd te bieden. Buurtbewoners krijgen daardoor een verhoogd perspectief om levenslang in hun eigen buurt te blijven wonen, ook wanneer het moeilijker gaat. In 2026 realiseren wij samen met onze partners verschillende woonentiteiten, volgens de principes van Universal Design: de kamers, studio’s en appartementen passen zich aan de noden van de bewoners aan. De coöperatie LIVEZ (Leuvense Initiatieven voor Eerlijke zorg) werd voor dit doel opgericht. CV LIVEZ wil aan de basis liggen van een totaal nieuw woonconcept.
Oostrem groeide uit tot een toonaangevende organisatie met verschillende gedecentraliseerde woningen en dagbestedingsinitiatieven. Bewoners en dagcentrumgebruikers verplaatsen zich van de ene naar de andere werking, doen verschillende ervaringen op en hebben verhaal. Op die manier creëert Oostrem een boeiende woon- en werkomgeving. En dat is toch wat iedereen nastreeft?
Oostrem is ook incubator voor verschillende kleinschalige ‘eigenregie’ initiatieven.
Hier komt de schematische voorstelling van Oostrem